Polska wśród krajów budujących LUMI AI - superkomputer zoptymalizowany dla potrzeb sztucznej inteligencji
Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie w dziedzinie Obliczeń Wielkiej Skali (EuroHPC JU) wybrało siedem konsorcjów do utworzenia i prowadzenia pierwszych fabryk sztucznej inteligencji (SI) w Europie.
Wśród wybranych projektów znalazł się superkomputer LUMI AI współfinansowany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. LUMI AI zastąpi obecnie jeden z najszybszych w Europie superkomputer LUMI.
Instalacja nowego superkomputera dedykowanego sztucznej inteligencji planowana jest już w roku 2026. Planowana moc obliczeniowa superkomputera plasuje go w ścisłej czołówce najszybszych na świecie. Pozwoli to na poszerzenie europejskiego ekosystemu superkomputerów o nowe zasoby dedykowane do szkolenia zaawansowanych modeli SI i opracowywania dedykowanych rozwiązań w zakresie sztucznej inteligencji.
Eksaskalowe zasoby obliczeniowe dla sztucznej inteligencji
Kluczowym zasobem obliczeniowym nowego superkomputera LUMI AI będzie duża, akcelerowana partycja wykorzystująca procesory graficzne (GPU) najnowszej generacji. Są to obecnie najlepsze rozwiązania dedykowane obliczeniom w zakresie sztucznej inteligencji. Procesory graficzne oferują elastyczność we wspieraniu szerokiego zakresu obliczeń, od treningu po wnioskowanie i klasyczne symulacje. Ich zaletą, w przeciwieństwie do akceleratorów specyficznych dla dedykowanej aplikacji, jest wszechstronność. Planowany system dostarczy m.in.:
- ponad 15 tysięcy procesorów graficznych o łącznej mocy obliczeniowej dla zastosowań AI przekraczającej 20 EksaFlopsów,
- szybką sieć wewnętrzną superkomputera o przepustowości 800 Gb/s,
- 20 PetaBajtów szybkich pamięci SSD na potrzeby zadań sztucznej inteligencji.
Całkowita moc obliczeniowa nowego superkomputera będzie ok. 6 razy większa niż obecnie działającego LUMI. Całkowity budżet nowego systemu to ponad 600 mln euro. Połowa tej kwoty pochodzi ze środków Komisji Europejskiej, a połowa od państw tworzących konsorcjum. Polski wkład to 10 mln euro finansowane przez MNiSW. Superkomputer będzie zainstalowany w centrum obliczeniowym w Kajaani w Finlandii.
Superkomputer LUMI - badania SI na najwyższym światowym poziomie
Największe europejskie zasoby obliczeniowe dla sztucznej inteligencji oferuje już teraz superkomputer LUMI. Do dyspozycji naukowców dostępne jest ponad 550 PetaFlopsów mocy obliczeniowej w ramach dedykowanych partycji:
- akcelerowanej, opartej o procesory graficzne GPU,
- klasycznej, zbudowanej z tradycyjnych procesorów CPU,
- analizy danych.
Dostęp do superkomputera LUMI możliwy jest poprzez Portal PLGrid. Superkomputer został zbudowany przez Konsorcjum LUMI, w skład którego oprócz Polski i Finlandii wchodzą również Belgia, Czechy, Dania, Estonia, Holandia, Islandia, Norwegia, Szwecja, Szwajcaria. Polskę w konsorcjum LUMI reprezentuje Akademickie Centrum Komputerowe Cyfronet AGH w Krakowie, operator najszybszego w Polsce superkomputera Helios. Polski wkład finansuje MNiSW.
Siłą Konsorcjum LUMI jest połączenie unikalnej wiedzy i doświadczenia partnerów w zakresie samej infrastruktury HPC jak i prowadzenia obliczeń, zarówno tych wielkiej skali jak również na potrzeby sztucznej inteligencji. Połączenie tej wiedzy wraz z dostępną infrastrukturą obliczeniową jest solidną podstawą pod budowę najwyższej jakości ekosystemu prowadzenia obliczeń z wykorzystaniem superkomputerów.
Ekosystem dla sztucznej inteligencji w Europie
EuroHPC JU zatwierdziło do realizacji siedem fabryk sztucznej inteligencji. Pięć z nich zbuduje nowe superkomputery dedykowane sztucznej inteligencji zlokalizowane oprócz Finlandii w Niemczech, Szwecji, Włoszech i Luksemburgu. Pozostałe dwie fabryki SI znajdą się w Hiszpanii i Grecji. Pierwsza polska Fabryka SI ma powstać jeszcze w 2025 roku w ACK Cyfronet AGH.
Inwestycje w zasoby superkomputerowe to jeden z filarów aktywności EuroHPC JU w zakresie sztucznej inteligencji. Rozwój badań w tym w zakresie wspierany jest przez szereg instrumentów. Należą do nich m.in. Centra Kompetencji EuroHPC, specjalistyczne programy wsparcia dla aplikacji – projekt EPICURE, wsparcie dla przedsiębiorców z funduszy kaskadowych – projekt Fortissimo Plus. Instrumenty te to z jednej strony bezpośrednia pomoc i wsparcie dla środowiska naukowego i przedsiębiorców, z drugiej zaś mechanizm transferu wiedzy w zakresie wykorzystania zasobów superkomputerowych dla potrzeb sztucznej inteligencji i modelowania. Polskie aktywności w tym zakresie koordynowane są przez krakowski Cyfronet, przy udziale wszystkich polskich centrów superkomputerowych i wsparciu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.