13.03.2006

W spotkaniu uczestniczyło 27 Senatorów i Posłów RP z Małopolski, stali członkowie Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa i inni zaproszeni go¶cie.

Posiedzenie odbyło się w Auli Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Tematyka posiedzenia:

1. Zaprezentowanie zaproszonym pp. Parlamentarzystom RP ¶rodowiska naukowego Krakowa i Małopolski (przedstawił prof. dr hab. Karol Musioł, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Przewodnicz±cy Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa).
2. Główne problemy szkół wyższych (w grupach tematycznych referowali pp. Rektorzy: prof. dr hab. Karol Musioł, Rektor UJ, Przewodn. KRSzWK, prof. dr hab. inż. Antoni Tajdu¶, Rektor Akademii Górniczo-Hutniczej, I Wiceprzew. KRSzWK, prof. Jan Pamuła, Rektor Akademii Sztuk Pięknych, oraz prof. dr hab. Andrzej Bałanda, Rektor PWSZ w Nowym S±czu).

Ad 1.

Uczestników posiedzenia serdecznie powitał Gospodarz, prof. dr hab. Karol Musioł, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, Przewodnicz±cy Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa, wyrażaj±c szczególne podziękowanie przybyłym na spotkanie z przedstawicielami ¶rodowiska naukowego Krakowa i Małopolski - pp. Senatorom i Posłom, reprezentuj±cym w Parlamencie Małopolskę. Po przedstawieniu pp. Parlamentarzystom pp. Rektorów - stałych członków Kolegium Rektorów, oraz pozostałych zaproszonych na spotkanie osób, Przewodnicz±cy Kolegium Rektorów poinformował, że prezentacja poszczególnych uczelni odbędzie się w grupach tematycznych.

Ad 2.

1. Prezentacji: Akademii Ekonomicznej, Akademii Pedagogicznej, Akademii Wychowania Fizycznego, Papieskiej Akademii Teologicznej oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego wraz z Collegium Medicum dokonał p. Rektor Karol Musioł.
2. Akademię Rolnicz±, Politechnikę Krakowsk± i Akademię Górniczo-Hutnicz± zaprezentował prof. dr hab. inż. Antoni Tajdu¶, Rektor AGH, I-szy Wiceprzewodnicz±cy KRSzWK.
3. Charakterystykę uczelni artystycznych: Akademii Muzycznej, Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Akademii Sztuk Pięknych przedstawił prof. Jan Pamuła, Rektor ASP.
4. Prezentacji Państwowych Wyższych Szkół Zawodowych Małopolski: Tarnowa, Nowego S±cza, Nowego Targu i O¶więcimia, oraz Podkarpacia: PWSZ w Sanoku i PWSZ w Kro¶nie - dokonał prof. dr hab. Andrzej Bałanda, Rektor PWSZ w Nowym S±czu.

Materiały informacyjne dot. poszczególnych uczelni - w zał±czeniu.

Przewodnicz±cy Kolegium Rektorów podkre¶lił, że uczelnie wyższe Krakowa i Małopol-ski działaj± wspólnie. ¦rodowisko naukowe Krakowa to potęga stanowi±c drugi - po War-szawie - największy, dobry o¶rodek naukowy, w który warto inwestować.

Przykładami wspólnych działań, w ramach Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krako-wa s± m.in.:

• organizowany od roku 2000 Festiwal Nauki,
• funkcjonuj±ce Akademickie Centrum Naukowo-Technologiczne AKCENT Małopolska,
• wspólnie przeprowadzana informatyzacja uczelni,
• wspólne nauczanie na odległo¶ć, wraz z platform± cyfrow±,
• elektroniczna rejestracja kandydatów na studia,
• działaj±ca Rada Użytkowników ACK Cyfronet AGH, pod kierownictwem Senatora RP, prof. dr hab. Kazimierza Wiatra,
• elektroniczna legitymacja studencka,
• wspólne działania w dziedzinie nauki, dydaktyki i kultury,
• wspólne kierunki studiów (kilka międzyuczelnianych kierunków studiów),
• konferencje naukowe,
• koncerty w Auditorium Maksimum dla wszystkich,
• Krakowski Park Technologiczny (współwła¶ciciele: Politechnika Krakowska, Akademia Górniczo-Hutnicza i Uniwersytet Jagielloński),
• współpraca z Państwowymi Wyższymi Szkołami Zawodowymi.

Problemy szkół wyższych w ostatnich latach:

• szybki wzrost liczby kandydatów na studia, co spowodowało pogorszenie warun-ków kształcenia i pracy - potrzeba nowych inwestycji (uwzględniaj±c wymogi europejskie, na jednego studenta studiów humanistycznych winno przypadać 5 m2 powierzchni, za¶ studenta nauk przyrodniczych - 10 lub 15 m2.
• Na uczelniach wprowadzany jest system boloński: studia 3-etapowe, to swoista "rewolucja". W naszej ¶wiadomo¶ci ci±gle funkcjonuje dyplom magisterski, za¶ licencjacki jest niesłusznie mniej poważany.
• Program wymiany studentów - języki obce. Ta sprawa jest zaniedbana, dlatego aktualnie wszystkie uczelnie podejmuj± stosowne działania, aby nast±piła tu poprawa.
• W zwi±zku z powstawaniem szkół niepublicznych pojawił się problem wielo-etatowo¶ci.
• Przed uczelniami pojawia się ważny problem, jak utrzymać jako¶ć uczelni, równocze¶nie dbaj±c o szersz± ofertę dydaktyczn± dla młodych ludzi.
• Trudn± sprawę stanowi absorpcja funduszy europejskich. Uczelnie musz± się uczyć nowych zasad (powoływanie specjalistycznych biur).
• Sprawa dostosowania systemu rekrutacji do nowej matury. Nowe matury musz± się ustabilizować. W tej chwili działaj± one sprawnie i nie ma podstaw do podejrzliwo¶ci względem ich przeprowadzania. Ten system działa dobrze i należy go tylko uszlachetniać.
• Nowe metody nauczania: nauczanie na odległo¶ć, nauczanie ustawiczne.
• Budowa społeczeństwa opartego na wiedzy, transfer technologii. W roku 1990/91 było 106 szkół publicznych i niewielki procent szkół niepublicznych (404.000 studentów). W roku 2003/2004 funkcjonowało już 126 szkół publicznych i 274 szkoły prywatne (1.859.000 studentów). Współczynnik scholaryzacji - z 12,9% wzrósł do 46,4%. Jest to wzrost imponuj±cy. Trzeba jednak brać pod uwagę proporcje ilo¶ci studentów szkół państwowych i prywatnych. Dynamika wzrostu liczby studentów jest wysoka.

Całe społeczeństwo chce budować gospodarkę opart± na wiedzy. Miejsce uczelni jest tu znacz±ce: od nich zależy wykształcenie i kwalifikacje. Szkoły wyższe razem z Cyfronetem AGH tworz± infrastrukturę informacyjn±. Od uczelni zależy również system innowacyjny: okre¶lon± rolę odgrywa tu park technologiczny, posiadaj±cy status specjalnej strefy ekonomicznej. W Krakowie znajduj± się 3 parki (Pychowice, na Czyżynach obok Politechniki Krakowskiej i w okolicach Huty Sendzimira), w Tarnowie - 1. W sumie - park liczy 122 hektarów. Od roku 2004 park posiada status spółki użyteczno¶ci publicznej, aby można było występować o fundusze z Unii Europejskiej. Udziałowcami parku s±: Uniwersytet Jagielloński, Akademia Górniczo-Hutnicza i Politechnika Krakowska.

Dostępno¶ć do edukacji plasuje Małopolskę w czołówce kraju.

Również potencjał innowacyjny Małopolski jest korzystny - i dlatego należy przekonywać inwestorów z całego ¶wiata do lokowania tu inwestycji. Inwestowanie w Małopolsce - to rozwi±zanie najsłuszniejsze i najlepsze.

Nawi±zuj±c do funkcjonowania AKCENT-u, utworzonego przez UJ, AGH, PK i AR w listopadzie 2003 roku Przewodnicz±cy KR poinformował, że otrzymało ono status Centrum Zaawansowanych Technologii. Planowana jest aktywna współpraca z partnerami we wdrażaniu projektów badawczych powstałych na bazie naukowej, organizacja centrum szkoleniowego promuj±cego wykorzystanie my¶li naukowej, podjęcie starań o pozyskanie ¶rodków finansowych na prowadzenie projektów badawczych. Za priorytetowe uznano 7 wybranych tematów z zakresu: biotechnologii, informatyki, jako¶ci i konkurencyjno¶ci produktów, kształtowania i ochrony ¶rodowiska w kontek¶cie zrównoważonego rozwoju, nanotechnologii - funkcjonalnych nowych materiałów konstrukcyjnych, nowych technologii w medycynie i odnawialnych Ľródeł energii.

W przypadku AKCENT-u pracuje się razem i dobrze. Zasada jest taka, że projekt jest zgłaszany, jeżeli co najmniej 2 uczelnie bior± w nim udział.

Czynione s± starania o numeryczn± archiwizację prac doktorskich i magisterskich, które będ± udostępnione za po¶rednictwem Internetu, bazy danych oraz czę¶ci zbiorów Biblioteki Jagiellońskiej i innych bibliotek - przez Internet, wprowadzenia nauczania na odległo¶ć - we współdziałaniu z Cyfronetem AGH oraz przygotowanie studentów do uzyskania uznanego powszechnie certyfikatu językowego w ramach lektoratu.

Problemy i wyzwania na przyszło¶ć:

Przed uczelniami pojawia się wiele zmian. Jedna z nich - to zmiana w Ustawach, dlatego Kolegium Rektorów apeluje do pp. Parlamentarzystów o to, aby była ona prze-my¶lana. Chodzi o szkolnictwo wyższe, problem karier akademickich, habilitacji (KRASP przygotowuje projekt alternatywnych dróg kariery akademickiej). Nauka musi mieć system weryfikacji postępu, nauka musi mieć system rezygnacji z osób odstaj±cych od poziomu nauki. Jest to potrzebne, aby się nie skazać na zapa¶ć cywilizacyjn±.

W ustawach istniej± sprzeczno¶ci. Np. Ustawa o finansach publicznych nie zezwala szkołom wyższym na przynależno¶ć do fundacji, ani prowadzenie spółek. Jak w takiej sytuacji można wprowadzać transfer technologii, jak przekazywać wiedzę? Aby otrzymać pieni±dze z funduszy europejskich - musz± funkcjonować fundacje i spółki.

Do spraw trudnych należy system zamówień publicznych.

Ważnym problemem jest poprawa jako¶ci kształcenia. Uczelnie zgodnie odpowie-działy na wzrost zapotrzebowania na studia wyższe. Ale wzrostowi ilo¶ciowemu musi towarzyszyć odpowiednia jako¶ć nauczania. W Polsce funkcjonuje ok. 400 szkół wyższych. Czy jednak wszystkie dyplomy okre¶laj± ten sam poziom? Komisja Akredytacyjna ma ustalać standardy. Zanim jednak zwizytuje ona wszystkie szkoły -minie kilka lat. Dlatego problem jako¶ci kształcenia staje się tak ważny. Musz± istnieć szkoły "elitarne", zobligowane do kształcenia na najwyższym poziomie.

Sprawa studiów płatnych i niepłatnych: studiów niepłatnych nie ma - płac± za nie podatnicy. System, w którym czę¶ć studentów płaci, za¶ czę¶ć nie - jest niewła¶ciwy i bar-dzo niesprawiedliwy.

¦rodki unijne dla Małopolski: doniesienia, że Małopolska, ze względu na fakt, iż znajduje się w czołowej grupie - więc ma dostać mniej - s± niepokoj±ce. Wprawdzie fundusze spójno¶ci ustanowiono po to, aby wyrównywać szanse, jednak Małopolska ma jeszcze wiele do zrobienia - i dlatego nie może być pozbawiona możliwo¶ci szerszego skorzystania z funduszy. Musi mieć europejskie warunki nauczania młodych ludzi - a sprawa ta wi±że się z funduszami.

Przewodnicz±cy Kolegium Rektorów zaapelował następnie o pomoc pp. Parla-mentarzystów w przeprowadzaniu okre¶lonych spraw uczelnianych przez komisje sejmowe. Czasem także - przez Ministerstwa. Taka interwencja bywa czasem nieodzowna. Istnieje pula centralna ¶rodków unijnych. Do tych ¶rodków uczelniom jest się trudno dostać. St±d pro¶ba do pp. Parlamentarzystów - o pomoc. Należy szczególnie wesprzeć nauki ¶cisłe.

Następna pro¶ba kierowana do pp. Parlamentarzystów dot. uznania przez Sejm i Senat rozwoju edukacji oraz badań naukowych za zadanie najwyższej wagi dla Polski. Przyszło¶ć Kraju - to edukacja, to społeczeństwo oparte o wiedzę. Do tej pory - w każdym roku nakłady na naukę spadały (mimo deklaracji). Nie można doprowadzić do zapa¶ci cywilizacyjnej.

D y s k u s j a:

P. Jerzy Fedorowicz, Poseł RP - podziękował w imieniu wszystkich pp. Parlamentarzystów za zaproszenie na posiedzenie Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa podkre¶laj±c, że jest to spotkanie bardzo ważne. Zasugerował też następne tego typu spotkania.

P. Marek Kotlinowski, Marszałek Sejmu RP zaproponował, aby:

• wykorzystać własne kontakty polityczne z zagranic±, z wykorzystaniem ich na rzecz dobra szkolnictwa wyższego. Dlatego ważne jest, aby pp. Parlamentarzy¶ci otrzymali na płytkach CD dane i prezentacje, które będ± dla nich b. pomocne.
• Ważna jest też analiza, jakie koszty ponosi społeczeństwo polskie, kształc±c studentów, którzy póĽniej wyjeżdżaj± za granicę. Jest to ich pierwsza praca.
• Ważnym obszarem jest strategia lisbońska i niepokoje, że pieni±dze będ± kierowane dla najlepszych uczelni w Europie. Rodzi się obawa, że Polska i Małopolska mog± tu przegrywać. Będzie kryterium efektywno¶ci i kryterium poziomu badań. Poprzez kontakty polityczne trzeba zachęcać do kooperacji z uczelniami Małopolski, aby pokazać, że s± to wła¶ciwi partnerzy.
• Przewodnicz±cy KR przypomniał, że p. Premier Marcinkiewicz, w trakcie ostatniego pobytu w UJ, także mówił nt. wzrostu finansowania nauki.
• P. Senator RP, prof. Kazimierz Wiatr, Dyrektor ACK Cyfronet AGH - jako Przewodnicz±cy Senackiej Komisji Nauki, Edukacji i Sportu nawi±zał do zatwierdzonego w konkretnej sytuacji, budżetu nauki. Wielu z pp. Parlamentarzystów miało dyskomfort w trakcie tej czynno¶ci. Kwoty bezwzględne - po dodaniu na naukę i szkolnictwo wyższe - powoduj±, że sumaryczny wzrost kwot jest ujemny. Nie ma nauki bez przemysłu, bez rozwoju gospodarczego. Relacje społeczne s± b. skomplikowane. Młodzi ludzie musz± znaleĽć pracę przede wszystkim w Polsce.

W ci±gu ostatnich 16-ty lat wydatki na naukę malały. Musi pojawić się zapis, że wzrost - nawet niewielki - nast±pi, aktualnie i w następnych latach. (Ustawa budżetowa). To warunek, aby nauka polska się rozwijała. Przy poł±czeniu Ministerstwa Edukacji i Nauki, obawa o przepływ ¶rodków na o¶wiatę - nast±piła. O¶wiata jest naturalnie ważna, ale dofinansowanie nie może się odbywać kosztem nauki. P. Senator zaapelował do Parlamentarzystów, aby przyszłoroczny budżet był rzeczywi¶cie dobry i odzwierciedlał najważniejsze potrzeby.

P. Senator Wiatr przypomniał, że w Senackiej Komisji Nauki, Edukacji i Sportu - poza nauk± i edukacj± dużo się mówi o wychowaniu. Szkoła wyższa jest tym miejscem, w którym wychowanie odbywa się na najwyższym poziomie.

P. Senator Wiatr odniósł się następnie do "autostrady nowoczesnych technologii", działań korzystnych dla regionu Małopolski.

P. Poseł Michał Wojtkiewicz podkre¶lił, że planowanie rozwoju nauki to problem wielkiej wagi: Z jednej strony chodzi o finanse, z drugiej - wytyczenie sposobu jej rozwoju, strategii rozwoju, programu rozwoju.

Przewodnicz±cy KR potwierdził, że pieni±dze trzeba wydawać rozs±dnie. KRASP przygotuje taki program.

P. Poseł Tomasz Szczypiński poruszył następuj±ce tematy:

• po pierwsze nie zgadza się ze stwierdzeniem, że w programach wyborczych dużo mówi się nt. nauki, pojawiaj± się obietnice. Wg Pana Posła, nawet w tych programach nie ma obietnic. Te elementy pojawiaj± się na pewnym ogólnym poziomie haseł. S± to ogólniki.
• W nawi±zaniu do wyzwań i problemów nauki, przedstawionych przez Przewodnicz±cego Kolegium Rektorów - p. Poseł Szczypiński zaproponował wypracowanie wspólnego stanowiska przez Parlamentarzystów i szkolnictwo wyższe. P. Poseł zaproponował najpierw zorganizowanie w Krakowie spotkania na powyższy temat. Po dokonaniu stosownych ustaleń, łatwiej będzie póĽniej w Parlamencie popierać sprawy edukacji i nauki Krakowa i Małopolski.

P. Piotr Boroń, Senator RP również podziękował za zorganizowanie spotkania zapewniaj±c w imieniu własnym i pp. Parlamentarzystów, że ¶rodowisko naukowe ma w Ich osobach sojuszników.

P. Senator Boroń poruszył następnie sprawę posadowienia kształcenia w potrzebach Państwa, w potrzebach społeczeństwa. Zaproponował rozpatrzenie tematu: produkcja bezrobotnych, zasadno¶ć różnych kierunków kształcenia, jako problem ważny, pozostaj±cy na styku zainteresowania państwowego. Do¶wiadczenia szkół wyższych - pocz±wszy od statystyki, s± tu b. istotne.

Pp. Parlamentarzy¶ci popieraj± zadania inwestycyjne szkolnictwa wyższego, jako niezbędne, warunkuj±ce rozwój edukacji w Kraju.

Przewodnicz±cy Kolegium Rektorów zapewnił, że jeżeli pp. Parlamentarzy¶ci s± zainteresowani - władze akademickie Krakowa przygotuj± "bardziej jednorodne" spotkanie, dot. np. kwestii "produkcji bezrobotnych", lepszego przygotowania absolwentów do rzeczywisto¶ci (każda uczelnia ma już własne Biuro Karier). S± to zadania priorytetowe. Pan Rektor Musioł zaproponował spotkanie po wakacjach.

P. Poseł Aleksander Grad z Tarnowa, dziękuj±c za zaproszenie na dzisiejsze spotkania

także zadeklarował wsparcie dla wielu działań edukacyjnych omawianych w trakcie posiedzenia. Zasugerował próbę zestawienia - pod względem hierarchii ważno¶ci - poszczególnych zadań edukacyjnych i wi±ż±cych się z nimi finansów, co ułatwi Parlamentarzystom działania na rzecz ¶rodowiska naukowego Krakowa i Małopolski.

Ważn± sprawę stanowi powstaj±ca od roku 2007 nowa perspektywa finansowa, dokument ważny, strategiczny dla Małopolski. Powstaje program operacyjny, wieloletnie programy inwestycyjne. Ważne jest, aby ¶rodowisko akademickie Małopolski miało swój pogl±d nt. tych dokumentów i wniosło do nich swój okre¶lony wkład.

P. Poseł Grad zaapelował także o pomoc uczelni krakowskich w "zakorzenianiu się" wyższych szkół zawodowych Małopolski.

Na zakończenie spotkania Przewodnicz±cy Kolegium Rektorów, Gospodarz spotkania w Uniwersytecie Jagiellońskim, przedstawił pp. Parlamentarzystom skład władz rektorskich Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Protokołowała:
Mgr inż. Lucyna Ku¶nierczyk


Przewodnicz±cy
Kolegium Rektorów Wyższych Krakowa
Prof. dr hab. Karol Musioł